سبز باران

راهنمای گشت و گذار در جنگل ارسباران در حاشیه جنوبی رود ارس

درختان سبز و قطور که سینه کوهستان را گرفته و بالا رفته، حاشیه جنوبی رود ارس را سبز کرده اند. همان جایی که حدود 700 کیلومتر مربع پهنه جنگلی- کوهستانی را شامل می شود و مه سفید گاه و بیگاه غرقش می کند. «ارسباران» بخشی از منطقه سرسبز «قره داغ» است و یکی از زیباترین مناطق جنگلی ایران. از شمال به رود ارس، از شرق به رودخانه «قره سو» و استان اردبیل، از جنوب به شهرستان اهر و از غرب به جلفا و مرند می رسد.
اینجا یکی از بکرترین و شکننده ترین مناطق طبیعی ایران است که بخش هایی از آن به عنوان منطقه حفاظت شده و پارک ملی انتخاب شده. می توان چند روزی از تعطیلات پایان تابستان را در هوای معتدل این جنگل و طبیعت زیبایش گذراند؛ ضمن آنکه سفر به ارسباران، فقط گشت و گذار در طبیعت نیست، تماشای آثار کهن تاریخی هم هست؛ مثل قطعه بابک، کلیسای سنت استپانوس، پل خدا آفرین و آبشار آسیاب خرابه.

کجا بمانیم؟

اقامت جنگلی

اگر اهل شب مانی در جنگل هستید، روستاهای «مکیدی» و «آینالی» برای چادر زدن مناسبند. اگر هم هتل را ترجیح می دهید، باید به کلیبر برگردید. هتل ستاره بابک با شماره 09149268963 نزدیکی دامنه قلعه است و هتل یک ستاره کلیبر هم در میدان شهرداری است که می توانید با شماره های 4665 و (0427422) تماس بگیرید. عکس: بهرام تندران

چطور برسیم؟

آغاز از کَلِیبر

یکی از بهترین نقاط برای شروع جنگل نوردی در ارسباران، شهر کلیبر است
* خودروی شخصی: می توانید از 2 مسیر اصلی و یا 2 مسیر فرعی به کلیبر برسید. این شهر در 60 کیلومتری شمال اهر قرار دارد و بسته به مبدأ حرکت تان، باید جاده تبریز به اهر یا جاده اردبیل- مشگین شهر- اهر را انتخاب کنید. البته اهالی پارس آباد یا دشت مغان با گذر از جاده حاشیه ارس به سمت غرب، در روستای «اسکانلو» به چپ پیچیده و وارد جاده فرعی به سمت کلیبر می شوند. اهالی شهرهایی مثل جلفا و ماکوهم در کناره ارس به سمت شرق حرکت کرده و در روستای «عاشقلو»، به سمت راست پیچیده و راه فرعی را در پیش می گیرند. این دو راه فرعی، اول به جنگل ارسباران و سپس به کلیبر می رسند.
* وسایل نقلیه عمومی: از تهران و تبریز، سرویس روزانه اتوبوس به کلیبر برقرار است. در تهران باید تا تعاونی 9 پایانه غرب بروید و سوار اتوبوس هایی شوید که ساعت 30: 21 حرکت کرده و 7 صبح فردا به کلیبر می رسند. در تبریز هم اتوبوس ها و سواری ها در طول شبانه روز به کلیبر می روند و بر می گردند.

چطور بگردیم؟

از کوه تا ارس

مسیر جنگلی ای که به شما پیشنهاد می کنیم. از قلعه بابک شروع شده و وارد جنگل ارسباران می شود
* از کلیبر تا قلعه بابک: در کلیبر باید وارد جاده بابک شوید. اگر خودروی شخصی ندارید، می توانید سوار تاکسی ها و جیپ هایی شوید که شما را به دامنه قلعه بابک و آغاز مسیر جنگلی می رسانند.
* از قلعه بابک تا روستای مَکیدی (میکندی): از سه راهی قلعه به راه خود ادامه دهید و روستای «آغویه» را هم رد کنید تا به سه راهی روستا و دره مکیدی برسید. این فاصله تقریباً 20 کیلومتر است. سه راه را که به سمت چپ بروید، به روستای مکیدی و دره زیبایش می رسید. روستای مکیدی یک کمپ نیمه مجهز برای طبیعت گردان دارد.
* از مکیدی تا آینالی (آینالو): بعد از سه راه مکیدی به «اسکلو» می رسید و جاده خاکی ماشین رو می شود. سربالایی و سرازیری را که رد کنید، دوباره به جاده آسفالت می رسید و بعد از دره آینالی- محل نگهداری «مَرال» ها- به سه راهی روستای آینالی می رسید. تا اینجا 30 کیلومتر آمده اید. برای رسیدن به کمپ گردشگری آینالی باید جاده خالی سمت چپ را ادامه دهید تا بعد از 5 کیلومتر به روستای آینالی برسید.
* از آینالی تا رود ارس: 15 کیلومتر دیگر که ادامه دهید به روستای «عاشقلو» و رود ارس می رسید. ارس را که به سمت شرق بروید، در روستای «ساری جالو» پل تاریخی خداآفرین را می بینید و می توانید از اردبیل برگردید، اگر هم به سمت غرب بروید،به حمام تاریخی روستای «کردشت»، آبشار «آسیاب خرابه» و کلیسای «سنت استپانوس» در نزدیکی جلفا می رسید و می توانید از مسیر تبریز برگردید.

نکات طلایی

آسیب نزنید

* 21 مرداد زلزله ای در آذربایجان شرقی اتفاق افتاد و ممکن است در مسیر ارسباران، جاده دچار خرابی هایی شده باشد.
* در جنگل پیمایی های طولانی بهتر است با گروه های کوهنوردی و بلدی های محلی همراه شوید یا با GPS مسیر حرکت را مشخص کنید.
* در جنگل، آنتن تلفن همراه ضعیف است.
* اگر قصد چادرزنی داشتید، شب را در حاشیه نهر و رودخانه نگذرانید.
* در فضای جنگلی، آتش روشن نکنید و برای پخت و پز از منقل های جداره دار استفاده کنید.
* هیچ زباله ای، حتی زباله های قابل بازیافت را در مسیر رها نکنید، چون علاوه بر آلودگی منطقه به چرخه طبیعی حیات هم آسیب می زند.
* اینجا یکی از بکرترین جنگل های ایران است که به خاطر بی مبالاتی مسافران و بعضی سودجویان در معرض نابودی قرار گرفته است، بیش از این آسیبی به آن وارد نکنید.
منبع: نشریه سرزمین من شماره 36